Sinds een aantal jaar schrijf ik recensies over diverse producten. Het doel is jullie op de hoogte te houden van vernieuwend, bruikbaar materiaal voor de onderbouw. De recensies variëren van boeken tot ontwikkelingsmateriaal en soms interessante websites. Deze keer wil ik de aandacht schenken aan DORR.
DORR is een registratie en observatiesysteem voor de groepen 1 en 2 wat uitgaat van 48 leerlijnen gedicteerd door het SLO. DORR staat voor: Dagelijks Observeren Registreren Rapporteren. Het is ontwikkeld door Hetty Timmer, een juf met een rijke ervaring in het kleuteronderwijs. In 2001 is zij begonnen aan dit project met steun van het bovenschoolsmanagement omdat de behoefte ontstond om kleuters om een andere manier te observeren dan de mogelijkheden die destijds werden geboden.
Dorr inhoudelijk
Het valt niet mee om in een korte review DORR inhoudelijk goed te bespreken. Het is een goed doordacht systeem wat toepasbaar is in verschillende onderwijsvormen maar het vergt zeker wel wat oefening. In deze recensie geef je de grote lijnen van DORR. Voor meer informatie verwijs ik je door naar de site www.dorr-onderwijs.nl. Daar is veel informatie te lezen over het product en de mensen van DORR zijn bereikbaar via de mail om je vragen te beantwoorden.
Ontwikkelingsmaterialen zijn essentieel voor de ontwikkeling van kleuters. Door met deze materialen te werken kunnen kinderen leren, worden ze gestimuleerd en geprikkeld en spelenderwijs maken ze stapjes in hun ontwikkeling. Ontwikkelingsmateriaal is de motor van DORR. 48 kern- en tussendoelen zijn gekoppeld aan diverse materialen in 6 niveaus. Op de website zie je welke materialen binnen deze 6 fases passen en word je ondersteund om je doelen in de juiste fase met een kind te bereiken. Ook is er een inventarisatieposter. Op de poster kan je aangeven welke materialen jij in de klas hebt, zo zie je ook waar de gaten in jouw klas per ontwikkelingsgebied zitten. Een overzicht van alle leerlijnen op 1 poster, je weet direct waar je mee bezig bent.
Een voorbeeld van ontwikkelingsmaterialen gekoppeld
aan de verschillende fases binnen DORR
Een startende kleuter begint in fase 1. Je werkt in deze fase verschillende kerndoelen af. In feite controleer je als leerkracht het beheersingsniveau van de materialen en kijk je “hoe is dit kind knap”. Het is de bedoeling dat je in een fase elke dag een reken en een taalactiviteit aanbiedt. Dit is een vereiste van het systeem, een verplichting wordt het genoemd. Binnen deze lessen probeer je zo veel mogelijk fases te behandelen. Binnen 3 maanden geef je dus 60 reken en 60 taallessen. Op zich klopt deze som niet, want dan zou je op woensdag zowel een taal als rekenles moeten geven aangezien de kinderen ’s middags vrij hebben. Ik vind dit zelf ook niet geheel realistisch want er zijn ook andere gebieden binnen het kleuteronderwijs waar je aandacht aan schenkt. Of een verjaardag van een kind; vergt veel tijd en aandacht, je maakt weleens een uitstapje, of er ontstaat een spontaan gesprek na de dood van een opa, een ruzie, of de geboorte van een broertje of zusje. En heb ik het nog niet over andere ontwikkelingsgebieden zoals wereldoriëntatie en drama. Weliswaar hoeven deze doelen niet geregistreerd te worden maar dat betekent niet dat je ze niet moet aanbieden.
Na drie maanden wordt er geregistreerd. Er zijn per jaar 3 registratiemomenten, in november, maart en juni. Dan kan een kind dus overstappen naar een volgende fase binnen een leerlijn. Alles wordt genoteerd in kleur op een leerlingkaart. Per fase wordt er gewerkt in een andere kleur. Een beheersingsniveau wordt gezet op 75%. Alles is op 1 kaart af te lezen, de gehele ontwikkeling van een kind compact bij elkaar.
Kinderen die in groep 2 zitten starten over het algemeen op niveau 4. Het kan ook zijn dat een kind juist verder is of achterloopt. Een ontwikkeling van een kind verloopt niet altijd lineair. DORR heeft daar wel rekening mee gehouden maar het is op zich de bedoeling dat je een kind materialen aanbiedt binnen de fase waarin je bezig bent. Je moet het kind in dit geval verdiepingsmaterialen aan. Binnen je groep ben je dus met verschillende doelen bezig. Daar moet je bij je kringactiviteiten ook rekening mee houden.
Als je alle observatiekaarten van je groep hebt ingevuld kan je gebruik maken van het groepsoverzicht. In dit overzicht zie je wat het aanbod van de komende periode zal zijn en je kunt verschillen en overeenkomsten opmerken. Als een aantal groep 2 in zijn geheel achterblijven op een specifiek doel dan kan dat iets zeggen over jouw aanbod van. DORR kan echt als een spiegel dienen.
Als je met DORR werkt heb je goed zicht op waar je mee bezig bent op het gebied van de kern- en tussendoelen. Het behalen van de doelen is natuurlijk wenselijk, maar het is niet de bedoeling dat de kinderen een score van 100% halen op alle kern- en tussendoelen. Dorr vereist een goede planning, er zijn diverse documenten beschikbaar om je daarin te ondersteunen. Maar Dorr biedt meer. Er bestaan diverse pakketten om je te bij te staan tijdens het dagelijks functioneren in de klas. Zo biedt DORR een planbord, een dit-leer-ik-bord, materiaalstickers, een fasenklok. Op de DORR website zie je een goed overzicht van de verschillende materialen. De website biedt je veel hulp en ondersteuning en de uitbreidingen blijven maar komen. Hetty Timmer staat achter haar product en dat is goed te merken. Haar enthousiasme en liefde voor het vak komt door in het product.
Sinds kort is DORR-dacht ontwikkeld, materiaalkaarten die de materialen beschrijven en je mogelijkheden geven van werken binnen de verschillende fases. Daarnaast zijn er leskaarten zodat je de materialen kan aanbieden in de kring en je kan richten op de juiste fases. Dit materiaal wordt achter de login van de DORR-site gratis aangeboden.
Conclusie
Als je DORR bekijkt dan word je enthousiast. Het is een pakket wat goed in elkaar zit, goed doordacht is en waar na aanschaf goede service wordt geboden. Als je met DORR werkt, dan weet je zeker dat je alle kern- en tussendoelen aanbiedt en dat je als leerkracht voldoet aan de eisen van het kleuteronderwijs. Over deze eisen is natuurlijk altijd veel discussie. Sommige vinden ze te hoog voor kleuters en vinden dat kleuters de kans moeten krijgen om te spelen. Anderen hebben juist veel steun aan de kern- en tussendoelen omdat het ze meer een richtlijn geeft zoals een methode doet in de hogere groepen. Er zal altijd wel een discussie blijven. Maar met DORR weet je wel zeker dat jij de lading dekt.
Heeft DORR ook mindere kanten? Ik vind zelf de sociaal-emotionele kant wat minder onder de aandacht ligt. De nadruk ligt op de cognitieve kant. En de vijfpuntswaardering daar zet ik zelf wat vraagtekens bij. Stel, ik werk met een nieuwe duopartner en misschien is zij wel strenger in de waardering dan ik. Dit punt blijft in mijn ogen subjectief. Wat ik al eerder aangaf is dat het aantal lessen wat je verplicht moet geven erg hoog ligt. Een les wereldoriëntatie geven, de leefwereld van de kleuter, zou dan niet meer kunnen. Dit is wat ík ervan vind, maar vorm vooral je eigen mening. Misschien is DORR iets voor jouw school, het was mijn doel je te informeren over Dorr omdat het nog niet zo bekend is. Ik heb werkelijk maar een stukje verteld van wat het product inhoudt. Er valt nog meer te vertellen. Neem een kijkje op de site www.dorr-onderwijs.nl als je meer wilt weten.
